Hipertansiyon

Çocuklarda hipertansiyon, yenidoğan da dahil olmak üzere her yaşta görülebilir.

Çocukta hipertansiyonun belirtileri nelerdir?

Çocuğunuzda; baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, burun kanaması, çarpıntı ve görme bozukluğu gibi belirtilerin yanında büyüme geriliği, okulda başarısızlık, nöbet (havale), halsizlik, huzursuzluk, kilo kaybı, terleme, bulantı, sık nefes alma, çabuk yorulma, bilinç değişikliği, ödem gibi belirtilerin varlığında da hipertansiyon akla gelmelidir.

Çocukta hipertansiyonun görülme nedenleri nelerdir?

Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak özellikle 6 yaşın altındaki çocuklarda hipertansiyonun en sık nedeni böbrek hastalıklardır. Esansiyel hipertansiyon 6 yaşın altındaki çocuklarda hemen hemen hiç görülmez, 10 yaşından sonra görülmeye başlar. Çocuklarda esansiyel hipertansiyonun oluşumundaki en önemli neden ailevi yatkınlığın yanı sıra sağlıksız beslenme (diyet tuz içeriğinin fazla olması, hazır gıda tüketimi) ve bunların sonucunda oluşan fazla kilolar ve obesite, azalmış fizik aktivite (hareketsiz yaşam (TV, bilgisayar)) ve stres gibi faktörlerde hipertansiyon görülme ihtimalini artırmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar esansiyel hipertansiyon oranının özellikle adölesan yaştaki çocuklarda giderek arttığını göstermektedir. Bunların yanında, kalp hastalıkları (aort koartasyonu), endokrin bozukluklar (hormon hastalıkları), sinir sistemini etkileyen durumlar, ilaçlar, akciğer hastalıkları hipertansiyona yol açabiliyor

Hangi değerler hipertansiyona işaret ediyor?

Çocuklarda hipertansiyon; en az üç kan basıncı değerinin ortalamasının yaşa, cinse ve boya göre 95. persentilin üzerinde olması olarak tanımlanmaktadır. Erişkinlerden farklı olarak her çocuğun tansiyon üst sınırı farklıdır.

Çocukta görülen hipertansiyonun tedavisi nasıldır?

Multidisipliner yaklaşımla başarılı tedaviler

Tedavi ve izlem programı çocuk hekimi, çocuk nefrolojisi uzmanı ve çocuk kardiyoloji uzmanı ile birlikte planlanmalıdır. Tedavi sürecinde şu basamaklar sırasıyla gözden geçirilmelidir:

Hasta ve Ailesi; hastalığın yaşam boyu izlem ve tedavi gerektirebileceği konusunda bilgilendirilmelidir.

Kilo kontrolü: kilolu hastalarda sağlanmalıdır

Tuz kısıtlanması: Hazır gıdaların fazla tuz içerdiği çocuklara ve ailelere anlatılmalıdır. Bu tip besinler seyrek olarak, sınırlı miktarda tüketilmelidir. Yemeklerde sofradaki tuz kaldırılmalıdır.

Egzersiz: Günümüz çocuklarının çoğu hareketsiz yaşam şekliyle büyüyor. Bu çocukların günlük 30-45 dakika egzersizi günlük rutinlerine eklemeleri önemli.

İlaç kullanımı: Bilinçsiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Grip ilaçları, hormon ilaçları, ağrı kesiciler, antidepresanlar, doğum kontrol ilaçları ve kafein kan basıncı yükselmelerine neden olabilir.

İlaç tedavisi: Hipertansiyon hedef organ hasarına yol açmışsa, ciddi belirtiler varsa, şeker hastalığı, böbrek, kalp ya da endokrin hastalıklar eşlik ediyorsa ilaç tedavisi gerekebilir.

Cerrahi tedavi: Damar bozukluğu (darlık gibi) ve tümör varlığında cerrahi tedavi gerekebilir.

Eğer hipertansiyon zamanında ve doğru tedavi edilmezse; hedef organ dediğimiz (beyin, göz, kalp, böbrek ve damarlar) organlara hasar verebilir. Zihinsel yeteneklerde bozulma, damarlarda sertleşme (ateroskleroz), görme bozukluğu, idrarla albumin kaçağı (proteinüri), böbrek fonksiyonlarında bozulma, böbrek yetmezliği, kalp duvarlarında kalınlaşma, kalp kasılmasında bozulma, kalp yetmezliği, kalp büyümesi, beyin kanaması, felç gibi ciddi durumlar da meydana gelebilir. Bu hasarların oluşumunu önlemek için hipertansiyon zamanında tedavi edilmelidir.

Nelere dikkat etmeliyiz?

Okullarda hipertansiyon ile ilgili bilgilendirme çalışmaları yapılabilir. Okul personeli bu konuda bilgilendirilmelidir. Hipertansiyon belirtilerini gözledikleri öğrencilerinin bu açıdan çocuk doktoruna yönlendirmeleri çok önemlidir.

Sevgili Aileler, Sizde çocuklarınızda; baş ağrısı, görme ile ilgili sorunlar, burun kanaması, kulak çınlaması, ders başarısında düşme, halsizlik, kolay yorulma gibi belirtiler varsa mutlaka kan basıncı ölçümünü yaptırın ve yüksek saptandığı durumda mutlaka çocuk hekiminize başvurun. Eğer Çocuk Hekiminizde tansiyonun yüksek olduğunu saptarsa, çocuğunuzu mutlaka bir  “Çocuk Nefroloji” Uzmanına  gösterin.